Η άρθρωση του ώμου (πολυαξονική σφαιροειδής διάρθρωση) είναι ένα σύμπλεγμα αρθρώσεων που αποτελείται από τρία οστά: το βραχιόνιο, την ωμοπλάτη, την κλείδα και περιλαμβάνει:
1. Την γληνοβραχιόνιο άρθρωση (την κεφαλή του βραχιονίου με την ωμογλήνη)
2. Την θωρακο-ωμοπλατιαία άρθρωση (την ωμοπλάτη που κινείται σε σχέση με τον θώρακα)
3. Την ακρωμιοκλειδική άρθρωση (το εξωτερικό άκρο της κλείδας που συνδέεται με στο ακρώμιο της ωμοπλάτης)
4. Την στερνοκλειδική άρθρωση (το εσωτερικό άκρο της κλείδας που αρθρώνεται στο στέρνο).
Η γληνοβραχιόνιος άρθρωση είναι μία ball-and-socket άρθρωση που σχηματίζεται με τη συνάρθρωση της σφαιρικής κεφαλής του βραχιονίου οστού και μιας κοίλης αντίστοιχα υποδοχής του οστού της ωμοπλάτης, που ονομάζεται ωμογλήνη.
Ο ώμος ”κρατιέται” στη θέση του από το στροφικό πέταλο. Το στροφικό πέταλο είναι ένα δίκτυο από τέσσερεις μύες (Υπερακάνθιο, Υπακάνθιο, Υποπλάτιο και Ελάσσων Στρογγύλο) και που ενώνονται σε κοινό πέταλο από τένοντες που περιβάλει την κεφαλή του βραχιονίου οστού. Συγκρατεί την κεφαλή του βραχιονίου επικεντρωμένη στην ωμογλήνη και χρησιμεύει στην ανύψωση και περιστροφή του άνω άκρου.
Υπάρχει ένας ορογόνος θύλακος που καταλαμβάνει το χώρο ανάμεσα στο στροφικό πέταλο και του ακρωμίου (οστέϊνη απόφυση της ωμοπλάτης – επωμίδα). Όταν το στροφικό πέταλο τραυματιστεί ή υποστεί βλάβη, ο ορογόνος αυτός θύλακος είναι επώδυνος και να φλεγμαίνει.
-Με βάση την ανατομικές προσφύσεις και τα σημεία έκφυσης και κατάφυσης των μυών (και τενόντων) του στροφικού πετάλου, του οποίου οι ενέργειες είναι:
1) η εξω στροφή του βραχιονίου 2) η εσω στροφή του βραχιονίου 3) η απαγωγή του βραχιονίου 4) η σταθεροποίηση της άρθρωσης του ώμου
Ωστόσο, στο πλαίσιο της κίνησης υπό φορτίο, ο βαθμός στον οποίο αυτοί οι μύες πρωταγωνιστούν/συμμετέχουν στην κίνηση είναι πολύ μικρός . Οι στροφικές κινήσεις (εσω-έξω) η απαγωγή και η προσαγωγή του βραχιονίου εκτελούνται κατα κύριο λόγω απο τους θωρακικούς μύες, τον πλατύ ραχιαίο, τον δελτοειδή και τον τραπεζοειδή (άνω-μέση-κάτω μοίρα). Το στροφικό πέταλο συγκρατεί την κεφαλή του βραχιονίου επικεντρωμένη στην ωμογλήνη. Εάν όμως δεν είναι εκπαιδευμένο σωστά για να το κάνει σε ανάλογα φορτία, το βραχιόνιο θα γλιστρήσει προς τα εμπρός κάτι που δημιουργεί φθορά (ξέφτισμα) του τένοντα (συνήθως του υπερακανθίου) έως και ρήξη. Οι ρήξεις του στροφικού πετάλου (rotator cuff) του ώμου, αποτελούν μία συχνή αιτία πόνου και λειτουργικής ανεπάρκειας της άρθρωσης στους ενήλικες. Προκαλούν πόνο, μυική αδυναμία, περιορισμό των κινήσεων και εμποδίζουν απλές καθημερινές δραστηριότητες, όπως το ντύσιμο, το χτένισμα, την άρση αντικειμένων πάνω από το επίπεδο του ώμου κλπ.
-Οι ρήξεις ταξινομούνται σε δύο κατηγορίες:
1)Μερικού πάχους: σε αυτόν τον τύπο η βλάβη αφορά μόνο ένα μέρος του πάχους του τένοντα
2) Ολικού πάχους: πρόκειται για πλήρη ρήξη του τένοντα ο οποίος απομακρύνεται από το οστό και κατά συνέπεια υπάρχει μία οπή στη μάζα του τένοντα
Αιτιολογία
-Οι ρήξεις στροφικού πετάλου διακρίνονται σε τραυματικές και σε εκφυλιστικές.
1) Οι τραυματικές ρήξεις προκαλούνται συνήθως μετά από πτώση και στήριξη του ασθενούς στο τεντωμένο χέρι ή μετά από άρση κάποιου βαρέως αντικειμένου σε συνδυασμό με μία απότομη κίνηση του άνω άκρου. Σε μεσήλικες ασθενείς κατά κανόνα προϋπάρχει μία εκφύλιση του τένοντα ενώ σε νέους συνήθως η ρήξη προκαλείται από υψηλότερης έντασης βία (αθλητικές κακώσεις, πτώσεις από ύψος κλπ).
2) Οι εκφυλιστικές ρήξεις είναι αποτέλεσμα εκφύλισης των τενόντων που γίνεται αργά (σε διάστημα αρκετών ετών) σε ενήλικες άνω των 40 ετών και συνήθως λόγω επαναλαμβανόμενης καταπόνησης. Οι δραστηριότητες που σχετίζονται συχνότερα με αυτές τις βλάβες περιλαμβάνουν κινήσεις με το χέρι ψηλότερα από τον ώμο, ενώ σε αθλητές η ρήξη των στροφέων παρατηρείται σε αθλήματα ρήψεων (ακοντισμός, δισκοβολία κλπ), άρση βαρών, κολύμβηση.
Επομένως, σταματήστε να προσπαθείτε να δυναμώσετε το στροφικό πέταλλο ΜΟΝΟ με τις κλασσικές Συστροφές βραχιόνιων από καθιστή ή όρθια ή πλάγια ξαπλώμένη θέση με ατλήρα ή λάστιχο ή στην τροχαλία και μια διπλωμένη πετσέτα στην μασχάλη…
Υπάρχουν αποτελεσματικότερες ασκήσεις στο να εκπαιδευτεί το στροφικό πέταλλο (κατά συνέπεια και η ωμοπλάτη) στο να σταθεροποιεί/συγκρατεί το βραχιόνιο.
Η λειτουργία του είναι να παρέχει δυναμική σταθερότητα εξισορροπώντας τις δυνάμεις και στα 3 επίπεδα του χώρου και διατηρώντας ένα σταθερό υπομόχλιο για τη γληνοβραχιόνια κίνηση. Οπότε πρέπει να το προκαλέσουμε σε όλα τα επίπεδα κίνησης σε Σύγκεντρες ΑΛΛΑ και Έκκεντρες (ΑΝΤΙ) συσπάσεις ώστε να προσαρμοστεί και να δυναμώσει σε αυτό που αποσκοπούμε.
Προκαλέστε/ενδυναμώστε το με ασκήσεις όπως:
1) Heavy Carries (όλες τις παραλλαγές) 2) Hangs 3) Bottoms up Kettlebels drills 4) Arm Bar drills 5) Pendulums with a Weight 6) Isometric internal rotation (με πρόσθετες προκλήσεις απο τον τον προπονητή) 7) Isometric external rotation (με πρόσθετες προκλήσεις απο τον τον προπονητή) 8) Is, Ts, Ys, Ws, As ξαπλωμένοι σε πρήνη θέση με/χωρίς αλτήρες ή με ιμάντες αιώρησης τύπου ΤRX ή με κρίκους 9) Rows (όλες τις παραλλαγές) με λάστιχα ή ιμάντες αιώρησης ή κρίκους ή σε τροχαλία 10) Βear Hugs με λάστιχο ή σε τροχαλία 11) Serratus Punches με λάστιχο ή σε τροχαλία 12) Serratus Push ups (σε Bosu ή Swissball για progression) 13) Bicep Curls με λάστιχο ή αλτήρεςεπειδή o τένοντας της μακράς κεφαλής του δικεφάλου βραχιονίου περνάει κάτω απο τον τένοντα του υπερακανθίου και συμμετέχει στην ανύψωση (κάμψη) του ώμου 14) Face Pull με λάστιχα ή ιμάντες αιώρησης ή κρίκους ή σε τροχαλία 15) Reverse Fly με λάστιχο ή αλτήρες 16) Lawn Mower Pull με λάστιχο ή αλτήρα ή σε τροχαλία 17) The Full Can με λάστιχο ή αλτήρες 18) External Rotation Press 19) Swiss Ball Circles against the Wall 20) Swiss Ball Straight Arms Plank 21) Renegade Row 22) Plank Shoulder Taps 23) Resisted Punches 24) Resisted Uppercut 25) Resisted Flexion 26) Triple Threat 27) Prone behind the Heads με Loop mini band 28) Lateral Hand-Shift Plank 29) 90/90 External Rotations με Loop mini band 30) 90/90 Alternate-Arm Reverse Fly με Loop mini band 31) No Money με Loop mini band 32) Alternate Arm Is με Loop mini band 33) Banded Horizontal Abduction witn Pertubation 34) Half Kneeling Band Resisted Thoracic Rotation 35) Banded Hinge Press