Έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτας (Καναδάς) δείχνει ότι ο πόνος δεν επηρεάζει μόνο τις σωματικές, συναισθηματικές και ψυχικές καταστάσεις ενός ατόμου, αλλά μπορεί επίσης να επηρεάσει τη μνήμη και τη συγκέντρωση του.
Επίσης επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι ο πόνος επηρεάζει αρνητικά την ικανότητα συγκέντρωσης/αντίληψης, ύπνου και ως εκ τούτου και εργασίας. Ενώ ο προσωρινός πόνος δεν επηρεάζει πολύ αυτές τις λειτουργίες, ο επίμονος/χρόνιος πόνος μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στα εγκεφαλικά συστήματα που ελέγχουν την λειτουργία συγκέντρωσης.
Επηρεάζει την εγκεφαλική δομή (ιππόκαμπος) που είναι υπεύθυνη για την αποθήκευση πληροφοριών, επεξεργασία και μακροχρόνια αποθήκευση. Οι εκτεταμένες λειτουργίες (π.χ. μνήμη, αυτοέλεγχος κ.λπ.) είναι γνωστικές διεργασίες υψηλού επιπέδου που μας επιτρέπουν να ζήσουμε μια ουσιαστική ζωή. Πρόβλημα σε αυτές τις διαδικασίες μπορεί να είναι δύσκολο να εστιάσουμε, να διαχειριστούμε τα συναισθήματα και να ακολουθήσουμε οδηγίες.
Ο πόνος (οξύς ή χρόνιος), μεταξύ άλλων, είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν αυτήν την εκτελεστική λειτουργία. Για παράδειγμα, άτομα με χρόνιο πόνο παρουσιάζουν συχνά μεγαλύτερες διαταραχές στη μνήμη και τον συναισθηματικό έλεγχο.
Για τον οξύ πόνο, μια τέτοια μελέτη εξέτασε 24 ψυχαγωγικά ενεργά άτομα που πρόσφατα εμφάνισαν οξύ μυοσκελετικό τραυματισμό. Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε μια σειρά νευροψυχολογικών εξετάσεων εντός 72 ωρών από τον τραυματισμό τους και ξανά όταν υποχώρησε ο πόνος. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το 67% παρουσίασαν κλινικές μειονεξίες, καθώς η άμεση ανάκληση πληροφοριών (Immediate Recall) και o περίπλοκος χειρισμός πληροφοριών (Complex Attention) μειώθηκαν σε όσους είχαν οξύ πόνο λόγω μυοσκελετικού τραύματος.
Μία εξήγηση για αυτό μπορεί να είναι ότι ο προμετωπιαίος φλοιός στον εγκέφαλο είναι υπεύθυνος για την κωδικοποίηση του πόνου και των εκτελεστικών λειτουργιών, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε άνιση κατανομή των νευρικών πόρων όταν συμβαίνουν και οι δύο διαδικασίες.
ΕΡΕΥΝΑ:
1) Morogiello J, Murray NG, Hunt TN, Harris BS, Szekely BJ, Shaver GW. The effect of acute pain on executive function. J Clin Transl Res. 2018;4(2):113-121. Published 2018 Aug 1.
ΑΝΑΛΟΓΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ:
1) M C Kuhajda, B E Thorn, M R Klinger. The effect of pain on memory for affective words. Winter 1998;20(1):31-5.
2) P Bąbel, L Pieniążek, D Zarotyński. The effect of the type of pain on the accuracy of memory of pain and affect. 2015 Mar;19(3):358-68.
3)Bruce D Dick, Saifudin Rashiq. Disruption of attention and working memory traces in individuals with chronic pain. 2007 May;104(5):1223-9, tables of contents.