ΕΡΥΘΡΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ

Τα ερυθρά αιμοσφαίρια (Red Blood Cells-RBC) μεταφέρουν το οξυγόνο στους ιστούς, μέσω του αίματος. Παράγονται στο μυελό των οστών, μετά από την επίδραση της ερυθροποιητίνης, ορμόνης που εκκρίνεται στα νεφρά.

Το κυτταρόπλασμά τους είναι πλούσιο σε αιμοσφαιρίνη, μια πρωτεΐνη που περιέχει σίδηρο και από την οποία γίνεται η δέσμευση του οξυγόνου. Στην αιμοσφαιρίνη οφείλεται το ερυθρό χρώμα του αίματος.

Κάθε μέρα το σώμα σας παράγει περίπου 200 δισεκατομμύρια ερυθρά αιμοσφαίρια την ημέρα, δηλαδή περίπου 2 (έως και 2,4) εκατομμύρια ανά δευτερόλεπτο.

Η ερυθροποίηση είναι η αναπτυξιακή διαδικασία του οργανισμού που οδηγεί στην παραγωγή νέων ερυθροκυττάρων και η οποία διαρκεί περίπου 2-7 ημέρες. Πραγματοποιείται στον μυελό των οστών (κυρίως στα μακρά οστά όπως μηριαίο, κνήμη, βραχιόνιο).

 

Σημαντικοί Παράγοντες για την ερυθροποίηση:

1. Απαραίτητος για τη σύνθεση αιμοσφαιρίνης είναι ο σίδηρος. Πηγές σιδήρου για τον ανθρώπινο οργανισμό ειναι η αιμόλυση των ερυθρών αιμοσφαιρίων του και η τροφή. Από την τροφή πέρνουμε το Fe (σίδηρο) ως Fe³⁺ (δηλαδή στη τρισθενή του μορφή) και η αναγωγή του σε Fe²⁺ γίνεται με τη βοήθεια του υδροχλωρικού οξέος του γαστρικού υγρού.
2. Σημαντικό ρόλο επίσης παίζει η βιταμίνη Β12. Η Β12 δεν είναι δυνατόν να συντεθεί στον ανθρώπινο οργανισμό για αυτό πρέπει να λαμβάνεται από τη τροφή. Οι ανάγκες μας σε Β12 είναι 5μg ημερισίως.
3. Βιταμίνη Β6
4. Πρωτεϊνη
5. Φυλικό οξύ (απαραίτητο για την σύνθεση Θυμίνης, DNA, διαίρεση κυττάρου).

Το σήμα για την παραγωγή RBC δίνεται από την ορμόνη ερυθροποητίνη, όπου εκκρίνεται στα νεφρά (90-95%) κυρίως και σε μικρότερο βαθμό από το ήπαρ (5-10%)

Η διάρκεια ζωής ενός ερυθρού αιμοσφαιρίου είναι περίπου 100 έως 120 ημέρες προτού φαγοκυτταρωθούν-“ανακυκλωθούν” από μακροφάγα (δικτυοενδοθηλιακό σύστημα).

Κάθε πλήρης κυκλοφορία ενός ερυθροκυττάρου εντός του κυκλοφορικού συστήματος (από το σημείο εκκίνησης μέχρι την επιστροφή σε αυτό) διαρκεί περίπου 20 δευτερόλεπτα.

Τα ερυθρά αιμοσφαίρια αποτελούν περίπου το ένα τέταρτο (25%) του συνόλου των κυττάρων του ανθρώπινου σώματος.

Η φυσιολογική παραγωγή ερυθροκυττάρων οδηγεί σε ημερήσια αντικατάσταση του 0.8-1% όλων των κυκλοφορούμενων ερυθρών αιμοσφαιρίων.

Οι τιμές των ερυθρών ανευρίσκονται συνήθως τυχαία σε κάποιο check up.

 

Δευτερεύουσες λειτουργίες:

Η διατμητική τάση που δέχονται τα ερυθροκύτταρα καθώς διέρχονται μέσα από συσταλμένα αγγεία, επάγει την απελευθέρωση ΑΤΡ, το οποίο προκαλεί αγγειοδιαστολή επαναφέροντας έτσι τη ροή του αίματος σε φυσιολογικά επίπεδα.

Όταν η αιμοσφαιρίνη τους δεν είναι οξυγονωμένη, τα ερυθροκύτταρα απελευθερώνουν S-νιτροζοθειόλες οι οποίες επίσης έχουν αγγειοδιασταλτική δράση, πετυχαίνοντας έτσι την αιμάτωση οξυγονοστερημένων ιστών.

Επίσης, τα ερυθροκύτταρα μπορούν και συνθέτουν μονοξείδιο του αζώτου (ΝΟ) ενζυμικά, χρησιμοποιώντας ως υπόστρωμα το αμινοξύ L-Aργινίνη, ακριβώς όπως και τα ενδοθηλιακά κύτταρα. Έκθεση των ερυθροκυττάρων σε συνθήκες φυσιολογικής διατμητικής τάσης ενεργοποιεί το ένζυμο  συνθάση του μονοξειδίου του αζώτου και οδηγεί σε απελευθέρωση μονοξειδίου του αζώτου, συμβάλλοντας στη ρύθμιση του αγγειακού τόνου.

Τα ερυθροκύτταρα μπορούν επίσης να παράγουν υδρόθειο (H₂S), άλλο ένα αγγειοδιασταλτικό αέριο. Έχει αναφερθεί ότι οι καρδιοπροστατευτικές ιδιότητες του σκόρδου οφείλονται και στη δράση των ερυθροκυττάρων, τα οποία μετατρέπουν τις θειούχες χημικές ουσίες του σκόρδου προς υδρόθειο.

 

Χαμηλά ερυθρά:

Συμπτώματα, εάν υπάρχουν, είναι η ωχρότητα, η ζάλη, η ατονία, η εύκολη κόπωση, η δύσπνοια, το αίσθημα ταχυκαρδίας, η απώλεια αντοχής, η λιποθυμική τάση, η λιποθυμία.

Οι μεταβολές του αριθμού των ερυθρών αιμοσφαιρίων σχετίζονται με παθοφυσιολογικές καταστάσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας και διακυμάνσεις από άτομο σε άτομο, ανάλογα και με την κατάστασή του (π.χ. κύηση).

Χαμηλά αιμοσφαίρια δικαιολογούν οι εξής καταστάσεις:
-Ασθενείς που βρίσκονται σε παρατεταμένη κατάκλιση.
-Έλλειψη σιδήρου.
-Αιμορραγία.
-Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.
-Χρόνια νοσήματα που προκαλούν βλάβη στο μυελό των οστών, όπως καρκινώματα, χρόνιες φλεγμονές, λευχαιμίες.

Νοσήματα που προκαλούν αυξημένη καταστροφή ερυθρών λόγω αιμόλυσης όπως κληρονομικές θαλασσαιμίες και δρεπανοκυτταρικά σύνδρομα, οδηγούν σε πτώση του αριθμού τους.

Τα άτομα που τρέφονται αποκλειστικά με τυποποιημένα προϊόντα παρουσιάζουν πολλές φορές ελλείψεις σε πολλά στοιχεία που είναι απαραίτητα για την αιμοποίηση όπως πυριδοξίνη, φυλλικό οξύ, σίδηρος κλπ.

 

Θρεπτικά συστατικά για την αύξηση των ερυθρών αιμοσφαιρίων:

• Σίσηρος
• Βιταμίνη Β12
• Βιταμίνη Β9
• Βιταμίνη C
• Βιταμίνη Α
• Χαλκός

 

Υψηλά ερυθρά:

Η παθολογική αύξηση των ερυθρών αιμοσφαιρίων, μπορεί να είναι αποτέλεσμα βλάβης σε κάποιο σημείο του κύκλου της αιμοποίησης των ερυθρών, όπως:
-Νοσήματα του αίματος
-Υπερβολική παραγωγή ερυθροποιητίνης (π.χ. καρκινώματα που παράγουν ερυθροποιητίνη).
-Αιμοσυμπύκνωση από αφυδάτωση, εμέτους, διάρροιες.

Η παθολογική αύξηση των ερυθρών αιμοσφαιρίων σε ορισμένες περιπτώσεις, προκαλεί αύξηση της γλοιότητας του αίματος και σοβαρά συμπτώματα, που δεν οφείλονται αμιγώς στην υποκείμενη νόσο. Μπορεί δηλαδή να εμφανιστούν:

-Αυξημένη τάση θρόμβωσης
-Υπέρταση
-Ίλιγγος, εμβοές, διαταραχές της όρασης.

Για άτομα που προπονούνται αερόβια, τα RBC μπορεί να έχουν διάρκεια ζωής ~ 60 έως 72 ημέρες (δηλαδή, 40% λιγότερο χρόνο).

Ωστόσο, ο ρυθμός παραγωγής RBC στα ίδια άτομα είναι μεγαλύτερος από άτομα με καθιστική ζωή.

Έτσι, η συνολική ποσότητα των RBC είναι μεγαλύτερη στα άτομα που προπονούνται αερόβια παρά την πιθανώς μικρότερη διάρκεια ζωής των RBC τους.

Ασκησιογενείς μεταβολές των ερυθρών αιμοσφαιρίων:

• Η συστηματική άσκηση αυξάνει τον αριθμό των RBC, της Hb και του όγκου του πλάσματος (Αιμοποιητικός παράγοντας)
• Παράλληλα, η παρατεταμένη αγωνιστική και προπονητική προσπάθεια μπορεί να μειώσει τους προαναφερθέντες παράγοντες και να οδηγήσει σε σιδηροπενική αναιμία

 

Η συστηματική άσκηση οδηγεί στην ιδεωδέστερη κατάσταση των κυκλοφορούντων RBC:

• Επιτάχυνση καταστροφής γηρασμένων RBC με μειωμένη μηχανική αντίσταση και μειωμένη ρεολογική ικανότητα.
• Διέγερση της ερυθροποίησης οδηγεί σε νέα και ανθεκτικότερα RBC
• Περισσότερο 2,3 Διφωσφογλυκερικό (2,3 DPG) Υψηλότερη στάθμη P50
• Καλύτερες ρεολογικές ικανότητες

 

Τι σημαίνουν αυτά για την απόδοση;

• Βελτίωση μεταφοράς οξυγόνου προς τους ιστούς
• Βελτίωση περιφερικής ανταλλαγής αναπνευστικών αερίων
• Αύξηση ικανότητας παραγωγής μυϊκού έργου

 

Γιατί αυξάνεται ο αριθμός των RBC και η Hb;

• Συνθήκες ιστικής υποξίας λόγω αυξημένων μεταβολικών απαιτήσεων. Το υποξικό στρες το οποίο είναι εντονότερο όσο πιο μεγάλη είναι η διάρκεια και η ένταση της άσκησης
• Η αυξημένη συγκέντρωση Γ.Ο. στο πλάσμα και η τοπική παραγωγή Γ.Ο. στους νεφρούς (νεφρική υποξία) διεγείρουν την ερυθροποιητίνη
• Προϊόντα αιμόλυσης
• Αυξημένη cAMP (κυκλική μονοφωσφορική αδενοσίνη)
• Αυξημένη ορμονών (κατεχολαμίνες, Τ3,Τ4,ADH, GH, ανδρογόνα)

Όγκος του πλάσματος:

• Ο όγκος του πλάσματος (ΟΠ) είναι γνωστό πως παρουσιάζεται αυξημένος στους μαραθωνοδρόμους (Oscai et al 1968)
• Jogging = +5%
• Μεγάλες αποστάσεις = +20% (Eichner 1985)
• Οι αθλητές παρουσιάζουν 12-20% μεγαλύτερο ΟΠ συγκριτικά με αγύμναστα άτομα

Οξεία άσκηση:

• Μείωση του ΟΠ εξαιτίας:
• Εφίδρωσης και απώλειας υγρών
• Μετακίνησης νερού από το πλάσμα των τριχοειδών των ασκούμενων μυών προς το υγρό των ιστώ

Αμέσως μετά το τέλος της άσκησης:

• Αύξηση του ΟΠ πάνω από την αρχική τιμή εξαιτίας:
• Έκκρισης της αλδοστερόνης και αντιδιουρητικής ορμόνης (ADH) οι οποίες οδηγούν σε κατακράτηση NaCl και νερού
• Σύνθεση πρωτεϊνών στο ήπαρ (εμπλουτισμός πλάσματος με νερό- 1 γραμμάριο πρωτεΐνης = 15 γραμμάρια νερού

Επίδραση προπονητικού προγράμματος:

• Στην πρώιμη φάση παρατηρείται αύξηση του ΟΠ εξαιτίας της αύξησης της αλδοστερόνης και της κατακράτησης νερού.
• Στην όψιμη φάση παρατηρείται αύξηση του ΟΠ εξαιτίας:

-της αύξησης της αλδοστερόνης και της κατακράτησης νερού

-της σύνθεσης πρωτεϊνών στο ήπαρ

-θερμοεγκλιματισμού

Σε μεσαία και μεγάλα υψόμετρα επικρατούν φυσικές ιδιαιτερότητες που κάνουν την άσκηση διαφορετική από αυτή στο επίπεδο της θάλασσας. Ένας μη εγκλιματισμένος στο υψόμετρο αθλητής θα υποβληθεί αμέσως μετά την άνοδό του σε ένα φυσικό στρες λόγω των κλιματικών αλλαγών. Αυτές είναι:

• Οι μεγάλες μεταβολές της θερμοκρασίας
• Η μεγαλύτερη έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία
• Η μείωση της ατμοσφαιρικής πίεσης και η μείωση της μερικής πίεσης του οξυγόνου (υποβαρική υποξία).

Η τρίτη αλλαγή είναι και η πιο σημαντική. Η υποξία που επικρατεί στο υψόμετρο, συνεπάγεται με μειωμένη πρόσληψη οξυγόνου στο αρτηριακό αίμα, καθώς και με μειωμένη απόδοσή του στους ιστούς. Η μειωμένη προσφορά οξυγόνου στους σκελετικούς μύες κάνει την άσκηση πιο απαιτητική και κατά συνέπεια μη εγκλιματισμένοι στο υψόμετρο αθλητές θα έχουν χειρότερες αερόβιες επιδόσεις, όσο βρίσκονται στο υψόμετρο. Η παραμονή όμως του αθλητή για κάποιο χρονικό διάστημα στο υψόμετρο, δηλαδή σε συνθήκες υποξίας, προκαλεί  θετικές προσαρμογές (εγκλιματισμός) οι οποίες θα του δώσουν πλεονέκτημα όταν επιστρέψει στο επίπεδο της θάλασσας.

Τις πρώτες ημέρες της ανόδου του αθλητή στο υψόμετρο και πριν επιτευχθεί εγκλιματισμός, αναμένονται χειρότερες αερόβιες επιδόσεις. Η οξεία αυτή μείωση των επιδόσεων δεν είναι εκ των προτέρων προβλέψιμη και διαφέρει σε κάθε αθλητή.

Όσον αφορά τις επιπλοκές, η οξεία νόσος των ορέων, που εκδηλώνεται συνήθως με πονοκέφαλο, μπορεί να εμφανιστεί μέχρι και στο 25% των μη εγκλιματισμένων αθλητών, τις πρώτες μέρες της παρουσίας τους στο υψόμετρο και είναι τις περισσότερες μορφές παροδικές. Βαριές περιπτώσεις της νόσου των ορέων συμβαίνουν μόνο σε πολύ χαμηλές μερικές πιέσεις οξυγόνου, που απαντώνται σε πολύ μεγάλα υψόμετρα.

Μορφές προπόνησης στο υψόμετρο:

Συνήθως όταν ένας αθλητής θέλει να επιτύχει εγκλιματισμό στο υψόμετρο θα επιλέξει να παραμείνει και να προπονείται σε υψόμετρο 1800-2500 μέτρα για  2-3 εβδομάδες. Επειδή πολλές φορές αυτό δεν είναι εφικτό, κυρίως λόγω πίεσης των αγωνιστικών υποχρεώσεων, υπάρχουν πιο ευέλικτες μορφές προπόνησης στο υψόμετρο.

• Living high – training high

Είναι η κλασική μορφή της άσκησης στο υψόμετρο όπου ο αθλητής καλείται να διαμείνει σε βουνό ύψους 1800-2500 μέτρων και να προπονείται σε αυτό.

• Living high – training low

Oι αθλητές μένουν σε υψόμετρο 2500-3000 μέτρων ή σε δωμάτια που προσομοιάζουν με τις συνθήκες υποξίας που υπάρχει σε αυτό το υψόμετρο και η προπόνηση γίνεται στην επιφάνεια της θάλασσας. Το πλεονέκτημα αυτής της μορφής άσκησης είναι ότι οι αθλητές μπορούν να προπονούνται στις φυσιολογικές και όχι σε μειωμένες εντάσεις, αφού κατά την ώρα της άσκησης δεν επικρατεί υποξία. Από την άλλη μεριά στον ελεύθερο προπονήσεων χρόνο βρίσκονται σε περιβάλλον υποξίας επιτυγχάνοντας έτσι τις θεμιτές προσαρμογές.

• Living low – training high

Η διαμονή στο υψόμετρο της θάλασσας και η πραγματοποίηση ενός μέρους ή όλης της προπόνησης σε υψόμετρο.

Aύξηση επιδόσεων:

Η βασική αρχή στην οποία στηρίζεται τέτοιου είδους προπόνηση είναι η άμεση συσχέτιση της VO2max με τον αριθμό των ερυθροκυττάρων ή αντίστοιχα της ποσότητας της αιμοσφαιρίνης στο αίμα. Έτσι η αύξηση της αιμοσφαιρίνης θα βελτιώσει την οξυγόνωση των ιστών σε συνθήκες μέγιστης φόρτισης και κατά συνέπεια θα αυξηθεί η VO2max. Η αύξηση της VO2 max είναι αποτέλεσμα αυξημένης ερυθροποίησης, βελτίωσης του αερισμού, νευρικών και αιμοδυναμικών προσαρμογών, γρηγορότερης διόρθωσης της γαλακτικής οξέωσης στο μυϊκό κύτταρο και βελτίωσης της δρομικής οικονομίας.

Οι έρευνες δείχνουν ότι τα μοντέλα LHTH και LHTL στους περισσότερους αθλητές βελτιώνουν τις επιδόσεις στο υψόμετρο και στην επιφάνεια της θάλασσας. Αντιθέτως το μοντέλο LLTH δεν έχει αποδειχτεί ότι μπορεί να βελτιώσει τη VO2max, τη μέγιστη παραγωγή έργου ή γενικότερα τις αθλητικές επιδόσεις.

Οι έρευνες δείχνουν επίσης ότι οι θετικές προσαρμογές στις επιδόσεις δεν αφορούν μόνο αθλήματα που απαιτούν αποκλειστικά υψηλές αερόβιες επιδόσεις, αλλά και ομαδικά αθλήματα με πολλά τρεξίματα, όπως το ποδόσφαιρο και το χάντμπολ. Αυτές οι μέθοδοι συμπληρώνονται από μεθόδους προπόνησης, όπως τα επαναλαμβανόμενα σπριντ σε συνθήκες υποξίας, τα οποία βελτιώνουν την ικανότητα του αθλητή να αντέχει σε φορτίσεις υψηλών εντάσεων με μικρά διαλείμματα.

Αύξηση ερυθροποίησης στο υψόμετρο:

Η αιμοσφαιρίνη αυξάνεται κατά μέσο όρο 1,1% για κάθε 100 ώρες έκθεσης στην υποξία. Αυτό ισχύει για υψόμετρο 2000 m στο μοντέλο LHTH και 3000 m στο μοντέλο LHTL. Αυτό σημαίνει ότι για μία τυπική προετοιμασία που έχει διάρκεια 2 εβδομάδες σε υψόμετρο 2000 μέτρων αναμένεται αύξηση του Ht κατά 3,4%. Με βάση αυτά τα επιστημονικά δεδομένα η προπόνηση στο υψόμετρο κατατάσσεται ως σημαντικός νόμιμος τρόπος αύξησης των επιδόσεων. Μετά την επιστροφή σε συνθήκες νορμοξίας η διατήρηση των προσαρμοωγών του εγκλιματισμού αναμένεται να έχει διάρκεια 10 ημερών κατά μέσο όρο, με μεγάλες βέβαια διακυμάνσεις από άτομο σε άτομο.

Αναπνευστικές προσαρμογές στο υψόμετρο:

Ακόμα και η ήπια υποξία οδηγεί σε υπεραερισμό στην άσκηση αλλά και στην ηρεμία. Έτσι ο μέγιστος αναπνεόμενος όγκος ανά λεπτό αυξάνεται αντισταθμιστικά στο υψόμετρο με σκοπό να διατηρήσει την απόδοση των αθλητών όσο αυτοί είναι στο υψόμετρο. Αβέβαιο παραμένει αν με αυτόν τον μηχανισμό αυξάνονται οι επιδόσεις μετά την επιστροφή του αθλητή στο υψόμετρο της θάλασσας. Παρόλα αυτά παρατηρείται για μερικές μέρες μετά την επιστροφή του αθλητή στο κανονικό υψόμετρο αυξημένος αερισμός.

Μεταβολισμός σε επίπεδο μυϊκού ιστού:

Με την προπόνηση στο υψόμετρο δεν έχει βρεθεί ότι επιτυγχάνονται ακόμα καλύτερες προσαρμογές σε επίπεδο μυϊκών κυττάρων όσον αφορά τη βελτίωση της αγγείωσης, τον αριθμό των μιτοχονδρίων και των ενζύμων που συμμετέχουν στο μεταβολισμό των υδατανθράκων και των λιπαρών οξέων. Παρόλα αυτά υπάρχουν ενδείξεις ότι οι βελτιώσεις αφορούν την ικανότητα του κυττάρου να μεταβολίζει γρηγορότερα τα παραγόμενα οξέα και την γλυκολυτική ικανότητα.

Ιδανική διάρκεια της προπόνησης στο υψόμετρο:

Για τη μορφή προπόνησης LHTH η προτεινόμενη διάρκεια είναι 3-4 εβδομάδες σε υψόμετρο 1800-2500 μέτρων. Για το μοντέλο LHTL απαιτείται τουλάχιστον ένα πρόγραμμα 4 εβδομάδων παραμονής σε υψόμετρο 2200-2500 μέτρα στο οποίο πρόγραμμα ο αθλητής θα πρέπει υπό ιδανικές συνθήκες να μένει σε συνθήκες υποξίας για 20-22 ώρες την ημέρα. Το ελάχιστο διάστημα είναι 12 ώρες την ημέρα.

Η απάντηση στην ερώτηση, πότε είναι η ιδανικότερη στιγμή για να συμμετέχει ο αθλητής σε αγώνες, έχοντας επιτύχει τις καλύτερες δυνατές προσαρμογές του εγκλιματισμού στο υψόμετρο, δεν είναι εύκολη, καθώς οι υπάρχουσες μελέτες δίνουν πολύ ετερογενή αποτελέσματα. Αυτό συμβαίνει επειδή κατά πάσα πιθανότητα υπάρχουν περισσότεροι παράγοντες που επηρεάζουν την απόδοση του αθλητή, οι οποίοι είναι δύσκολο να απομονωθούν και να μελετηθούν αντικειμενικά σε κάθε άθλημα ξεχωριστά.

Ντόπινγκ αίματος:

Eίναι μια παράνομη μέθοδος βελτίωσης επιδόσεων που χρησιοποιείται από αθλητές.Αφορά στην καταρχήν απομόνωση ενός λίτρουαίματος από τον ίδιο τον αθλητή κάποιο χρονικό διάστημα πριν από αγώνες. Κατόπιν, τα ερυθροκύτταρα απομονώνονται, παγώνονται και αποθηκεύονται (τα ερυθροκύτταρα μπορούν να αποθηκευτούν έως και 5 εβδομάδες στους -79 °C), προκειμένου να μεταγγιστούν στον αθλητή λίγο πριν από τους αγώνες. Η πρακτική αυτή ήταν παλαιότερα πολύ δύσκολο να ανιχνευθεί και να αποδειχθεί από τις αρμόδιες αρχές αντι-ντόπινγκ, όμως σύγχρονα μέσα όπως η χρήση κυταρομετρίας ροήςτην έχουν καταστήσει σε υψηλό ποσοστό των περιπτώσεων ανιχνεύσιμη. Παράλληλα, η πρακτική αυτή εμπεριέχει κίνδυνο για την υγεία του αθλητή ή της αθλήτριας που θα την εφαρμόσει, καθώς το κυκλοφορικό του σύστημαέχει πολύ μικρό χρονικό διάστημα να προσαρμοστεί στο αυξημένο ιξώδεςτου αίματος λόγω της απότομης αύξησης του αριθμού των ερυθροκυττάρων στο αίμα.

Ένας άλλος παράνομος τρόπος αύξησης του αριθμού των ερυθροκυττάρων στο αίμα προς βελτίωση αθλητικών επιδόσεων είναι μέσω της χρήσης της ορμόνης ερυθροποιητίνη.

 

Ασθένειες και διαγνωστικά εργαλεία:

Στις ασθένειες του αίματος όπου τα ερυθροκύτταρα παίζουν ρόλο περιλαμβάνονται:

Αναιμίες:

• σιδηροπενική αναιμία
• δρεπανοκυτταρική αναιμία
• θαλασσαιμία
• κακοήθης μεγαλοβλαστική αναιμία
• απλαστική αναιμία
• αμιγής απλασία της ερυθροειδούς σειράς
• αιμόλυση όπου οδηγεί σε αιμολυτική αναιμία
• ελονοσία

Πολυκκυταραιμίες:

• αληθή πολυκυτταραιμία

Μικροαγγειοπάθειες:

• ενδοαγγειακή πήξη
• θρομβωτικές μικροαγγειοπάθειες

Κληρονομικές αιμολυτικές αναιμίες:

• κληρονομική ελλειπτοκυττάρωση
• κληρονομική πυροποικυλοκυττάρωση
• κληρονομική στοματοκυττάρωση

 

Αιμολυτική αντίδραση παρατηρείται επίσης όταν δότης και δέκτης μετάγγεισης αίματος δε φέρουν την ίδια ομάδα αίματος. Σε αυτές τις περιπτώσεις, αντισώματατου δέκτη αναγνωρίζουν τα ερυθροκύτταρα του δότη και οδηγούν στην καταστροφή τους. Η κατάσταση αυτή αποτελεί σοβαρή απειλή για τη ζωή του δέκτη. Για αυτό το λόγο είναι επιβεβλημένη η ανίχνευση της ομάδας αίματος δότη και δέκτη πάντα πριν από μεταγγίσεις ή/και μεταμοσχέσεις οργάνων, κάτι που σήμερα μπορεί να γίνει εύκολα, γρήγορα και φτηνά με το κατάλληλο διαγνωστικό ΄τεστ.

Άλλα διαθέσιμα διαγνωστικά τεστ καταγράφουν παραμέτρους των ερυθροκυττάρων που είναι σημαντικές όπως:

• τον αριθμό των ερυθροκυττάρων ανά συγκεκριμένο όγκο αίματος,
• τον αιματοκρίτη (ποσοστό του όγκου του αίματος που καταλαμβάνεται από τα ερυθροκύτταρα)
• το ρυθμό καθίζησης των ερυθροκυττάρων.