Η άρθρωση του ισχίου, επίσης γνωστή ως μηροκοτυλιαία άρθρωση (η κεφαλή του μηριαίου οστού είναι σφαιρική και αρθρώνεται με την κοτύλη του ανώνυμου οστού της λεκάνης), είναι η μεγαλύτερη σφαιροειδή άρθρωση στο ανθρώπινο σώμα και είναι ικανή να δημιουργεί τεράστιες δυνάμεις. Η λειτουργία της άρθρωσης του ισχίου εξαρτάται από την τοπική της σταθερότητα, η οποία διέπεται από την παθητική σύνδεση της κάψουλας και του επιχείλιου χόνδρου καθώς και από τις ενεργές μυϊκές τάσεις.
Στην παραπάνω εικόνα, τα βέλη αντιπροσωπεύουν τους μύες που επηρεάζουν άμεσα την άρθρωση του ισχίου και ττις κινήσεις του μηριαίου.
Όλοι ισορροπούν τις ελκτικές δυνάμεις μεταξύ τους, μέσω ενός συστήματος εφελκυσμού και είναι οι παρακάτω:
1) Μείζων Ψοϊτης
2) Λαγόνιος
3) Κτενίτης
4) Βραχύς και Μακρός Προσαγωγός
5) Μικρός Γλουτιαίος
6) Μέσος Γλουτιαίος
7) Απιοειδής
8) Έξω Θυροειδής
Αυτοί οι μύες (μαζί με τους Έσω Θυροειδή και τους Άνω και Κάτω Δίδυμους) λειτουργούν ομαδικά για τη σταθεροποίηση του μηριαίου οστού και της λεκάνης, ώστε οι μεγαλύτεροι μύες να παράγουν ροπή (Μέγας Γλουτιαίος, Οπίσθιοι Μηριαίοι, Τετρακέφαλος).
Εάν ένα «βέλος» της φωτογραφίας ασκήσει μεγαλύτερη ή λιγότερη τάση από τα άλλα, δημιουργείται ανισορροπία δυνάμεων και προκύπτει μια πιθανή διαταραχή στην σταθεροποίηση της άρθρωσης, κατευθύνοντας δυνάμεις σε αφύσικες κατευθύνσεις, οι οποίες στρεσάρουν τις επιφάνειες των αρθρώσεων.
Ισορροπημένη Ένταση Ιστού → Κεντραρισμένη/Σταθεροποιημένη Άρθρωσης → Βέλτιστη Λειτουργία Ισχίου.
ΣΥΝΔΕΣΜΟΛΟΓΙΑ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΙΣΧΙΟΥ
– Η άρθρωση του ισχίου ή η μηροκοτυλιαία άρθρωση, όπως υποδηλώνει το όνομα, αποτελείται από τη σύνδεση του μηριαίου οστού (ball) και της κοτύλης (socket). Το ισχίο πρέπει να αντέχει υψηλές δυνάμεις από πάνω και κάτω για να μας επιτρέψει να κινηθούμε. Αυτό συμβαίνει μόνο εάν η άρθρωση βρίσκεται στην πιο σταθερή ή ΚΕΝΤΡΑΡΙΣΜΕΝΗ θέση της. Σε αυτή την περίπτωση η κεφαλή του μηριαίου, μια κυρτή σφαίρα, πρέπει να παραμείνει σταθερή στο βαθύτερο μέρος της κοτύλης, έτσι ώστε όταν περιστρέφεται και ολισθένει, να μην συγκρούεται ή να πιέζει το «χείλος» της κοτύλης.
Προκειμένου να βοηθήσει στη διατήρηση του κεντραρίσματος του ισχίου, η φύση έχει δώσει στον άνθρωπο δύο συστήματα στην άρθρωση.
Το ένα, είναι το Παθητικό Σύστημα που περιλαμβάνει:
- συνδετικούς ιστούς όπως η κάψουλα του ισχίου
- χόνδρο
- «γραμμές» στα οστά για αυτό και ονομάζονται Δοκιδωτά/Σπογγώδη.
Όλα τα οστά έχουν δοκιδωτές γραμμές που υπαγορεύονται από τις δυνάμεις συμπίεσης και τάσης που κινούνται ΜΕΣΑ από τις αρθρώσεις για να συνεχίσουν στο επόμενο οστό, δημιουργώντας παθητική σταθερότητα υπό φορτίο. Όσο αποτελεσματικό κι αν είναι αυτό το παθητικό δίκτυο, χρειάζεται βοήθεια από το «άλλο» σύστημα για να διατηρήσει τη σταθερότητα της άρθρωσης, αυτό είναι το Ενεργό Σύστημα.
Το Ενεργό Σύστημα σταθεροποίησης της άρθρωσης είναι:
- τα νευρομυϊκά συστατικά που μπορούν να σταθεροποιήσουν ενεργά τις δομές της άρθρωσης μέσω της συστολής τους
- ένα βαθύ σύστημα μυών που συμπεριφέρονται ως «ομάδα», ονομάζεται Deep 6 και διατηρεί το μηριαίο οστό σταθερό στην κοτύλη.
Όπως επίσης και το βαθύ σύστημα μυών στον ώμο, που ονομάζεται Στροφικό Πέταλο (Rotator Cuff), αυτή η ομάδα τυλίγεται γύρω από το μηριαίο οστό και χρειάζεται όλα τα απαραίτητα στοιχεία για να λειτουργήσει. Κάθε μϋική ομαδα του συστήματος έχει μια συγκεκριμένη κατεύθυνση έντασης (βέλη) και αν δεν αποδοθεί καλά, τότε υποφέρει ολόκληρη η ομάδα. Αυτή η δυσλειτουργική ομάδα θα μεταφέρει το στρες στις παθητικές δομές οι οποιες δέχονται υπερβολικό φορτίο και καταπόνηση και θα καταρρεύσουν με την πάροδο του χρόνου.
Γνωρίστε την ανατομία, μελετήστε την μηχανική, εξετάστε τις περιτονιακές συνδέσεις, γνωρίστε το σώμα και όλες τις συμπεριφορές του.
DEEP 6
ΣΥΝΔΕΣΜΟΛΟΓΙΑ ΟΡΘΟΥ ΜΗΡΙΑΙΟΥ
Η ανατομία του πρόσθιου τμήματος του ισχίου είναι πολύπλοκη και έχει κρίσιμη σημασία για την αθλητική ιατρική. Αυτή η περιοχή είναι υπεύθυνη για πολλές παθολογίες των αθλητών, όπως
- τενοντοπάθεια (σπανιότερα τενοντίτιδα)
- θυλακίτιδα (bursitis)
- κοτυλομηριαία πρόσκρουση (FAI)
- φλεγμονή στη κάψουλα (capsulitis)
Αυτές οι καταστάσεις γίνονται κατανοητές με μεγαλύτερη ακρίβεια όταν βλέπουμε τους ανατομικούς ΣΥΝΔΕΣΜΟΥΣ.
Ένα παράδειγμα υπεραπλούστευσης της ανατομίας που μπορεί να κάνει κάποιον να χάσει τις αιτίες της παθολογίας είναι ο ορθός μηριαίος. Η πολυπλοκότητα του ορθού μηριαίου (κόκκινου μυός) δεν είναι ευρέως κατανοητή και όπως βλέπουμε στην παρακάτω εικόνα, έχει περισσότερους από έναν γραμμικό τένοντα. Ο Ανεστραμενος τένοντας εκφύεται από την AIIS (πρόσθια κάτω λαγόνια άκανθα, ροζ τένοντας), ωστόσο αυτή είναι μόνο μία από τις ΤΡΕΙΣ προσαρτήσεις για τρεις τένοντες του ίδιου μυός!
Ένα παράδειγμα πώς ένας από τους άλλους τένοντες μπορεί να επηρεάσει το ισχίο:
Ο Έμμεσος τένοντας ”γλιστράει” από τον κύριο τένοντα και κινείται ΜΕΣΑ στην αρθρική κάψουλα του ισχίου και συνδέεται με το επιδερμικό χείλος μέσα στην άρθρωση. Αυτό μας δίνει μια άμεση ΣΥΝΔΕΣΗ για τον ορθό μηριαίο με το εσωτερικό της άρθρωσης. Η τάση του Ορθού μηριαίου μπορεί να πιέσει άμεσα την κάψουλα του ισχίου και το χείλος με επαναλαμβανόμενη κάμψη, έκταση αλλά επηρέαζει επίσης το ισχίο με την τάση του και σε στροφικές κινήσεις (έσω-έξω) εξαιτίας του Ευθύ τένοντα που εκφύεται από το άνω τμήμα της οφρύος της κοτύλης (κίτρινος τένοντας).
Μια μελέτη του Bortelotto έδειξε ότι σε περιπτώσεις τενοντίτιδας/ενθεσίτιδας του Ορθού μηριαίου ήταν η πραγματική αιτία του πόνου στο ισχίο του αθλητή, ΕΝΩ συνήθως να υποψιαζόμασταν ότι είναι ρήξη επιχειλίου χόνδρου. Το επαναλαμβανόμενο λάκτισμα και το άλμα και η αυξημένη τάση στον τένοντα του Ορθού μηριαίου συσχετίστηκαν με τον τραυματισμό στην άρθρωση του ισχίου. Κάποιος μπορεί να μην βρει αυτήν την αιτία εάν δεν γνωρίζει σε βάθος την ανατομία.
Ακολουθήστε την συνδεσμολογία Τενόντων-Περιτονίας.
Η συστολή είναι μια κατάσταση της μείωσης του μήκους και σκλήρυνσης των μυών, των τενόντων ή/και άλλων ιστών, που συχνά οδηγεί σε ακαμψία των αρθρώσεων.
Όταν ένα ισχίο εκτελεί μια συστολή κάμψης, ο μαλακός ιστός γύρω από το ισχίο δεν θα επιτρέψει στο ισχίο να εκτελέσει έκταση. Αυτό συμβαίνει λόγω των μηχανισμών αντιστάθμισης/εξισορρόπησης του οργανισμού.
Εάν δεν είχαμε όλοι αυτήν την απίστευτη ικανότητα προσαρμογής και αντιστάθμισης, τη στιγμή που εμφανίζεται δυσλειτουργία θα σταματήσουμε να κινούμαστε!
Εάν το ισχίο μας εκτελεί μειωμένη έκταση, αλλά πρέπει να κινηθούμε, το σώμα μας ακαριαία θα αντισταθμίσει αυτήν την έκταση που λείπει σε άλλο σημείο, ώστε να εκτελεσθεί η κίνηση.
Συνήθως η λεκάνη και η σπονδυλική στήλη θα συμμετάσχουν εδώ για να βοηθήσουν.
Η αδυναμία των γοφών να κινηθούν προς τα πίσω σε έκταση κατά το περπάτημα μπορεί να ξεπεραστεί με κλίση της λεκάνης προς τα εμπρός (πρόσθια πυελική κλίση) και τοξωτό σχηματισμό της οσφυϊκής μοίρας της Σπονδυλικής Στήλης που έχει επακόλουθη αύξηση της λόρδωσης, όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα.
Το σχέδιο στα αριστερά δείχνει πώς μοιάζει η συστολή κάμψης του δεξιού ισχίου όταν το δεξί πόδι βρίσκεται στην mid-stance. Το σχέδιο στα δεξιά δείχνει ότι η ίδια συστολή κάμψης εμποδίζει την έκταση του ισχίου όταν το μηριαίο κινείται σε κατακόρυφη θέση στην terminal-stance.
Η γωνία του ισχίου παραμένει η ίδια ανεξάρτητα από τη θέση του ποδιού, αλλά για να μας κρατήσει μπροστά, η λεκάνη έρχεται σε πρόσθια κλίση και η αντιστάθμιση συμβαίνει εντός της σπονδυλικής στήλης.
Αυτό απομακρύνει την εργασία και την κίνηση μακριά από τους γοφούς και τις μεταφέρει στην πλάτη, κυρίως στην οσφϋική μοίρα της ΣΣ.
Μία αρκετά αποτελεσματική άσκηση είναι η “The World’s Greatest Hip Flexor Stretch” αναμεμιγμένη με τις ακολουθίες εξισορρόπησης.
Ένα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα με αυτήν τη θέση για 15-30 λεπτά (ίσως περισσότερο ανάλογα με τη σοβαρότητα της συστολής) είναι να δώσουμε στη φυσιολογία μας χρόνο να απελευθερώσει μια συστολή κάμψης και να επιτρέψει στον μαλακό ιστό να απελευθερωθεί, ώστε το ισχίο να μπορεί να εκτελέσει έκταση απαλά.
Εάν έχουμε σφιχτούς καμπτήρες των ισχίων, η λεκάνη μας θα έρθει σε πρόσθια κλίση και το ισχίο δεν θα μπορεί να κινηθεί ορθά, κάτι που θα ενισχύσει τους αντισταθμιστικούς μηχανισμούς. Εκεί λοιπόν με σωστές διαφραγματικές αναπνοές και ενεργοποίηση του πυρήνα φέρνουμε σιγά σιγά την λεκάνη σε οπίσθια κλίση και προσπαθούμε να την διατηρήσουμε για όση ώρα εκτελούμε την συγκεκριμένη διάταση.
Αυτή η θέση βοηθά το ισχίο να βρει πραγματική έκταση ενώ ταυτόχρονα αποσυμπιέζει την οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης.
Άλλη μία συνηθισμένη ”κακή” ευθυγράμμιση που συναντάμε είναι όταν το ένα πόδι έχει εξασθενίσει έως το σημείο της κατάρρευσης, όπως καταδεικνύεται στην παρακάτω την εικόνα που δανείστηκα από το ‘‘Malalignment Syndrome in Runners – Wolf Schamberger’’.
Ένα κοινό μοτίβο επίσης είναι ότι το μεγάλο δάχτυλο του ίδιου ποδιού δεν είναι τόσο ευθυγραμμισμένο σε σύγκριση με το πιο σταθερό αντίθετο πόδι! Σύμπτωση?
Τα συμπτώματα συνήθως είναι ο πόνος στα γόνατα και στους γοφούς στο άκρο που τίθεται σε κίνδυνο, τα περισσότερα από τα οποία μπορούν να βελτιωθούν με την άσκηση.
Ελέγξτε τα παπούτσια σας και θα βρείτε ασύμμετρη φθορά εάν υποφέρετε από αυτό. Μπορείτε να το διορθώσετε φορώντας ανατομικά/λειτουργικά παπούτσια/πάτους σε συνδυασμό πάντα με διορθωτική άσκηση και ενδυνάμωση/αποσυμπίεση συγκεκριμένων μυών. Χιλιάδες άνθρωποι παγκοσμίως κάνουν αυτές τις βελτιώσεις κάθε μέρα!
Όπως ακριβώς οι ρίζες ενός δέντρου, η δύναμη σε ολόκληρο το σώμα μας επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τις δικές μας ρίζες (τα πέλματά μας). Εάν παραλείψουμε να φροντίσουμε τις ρίζες (πρηνισμό, υπτιασμό, ραχιαία, πελματιαία κάμψη, μέγα δάχτυλο κ.α.) το δέντρο θα υποφέρει.